Liderem efektywności odmetanowania wśród krajowych kopalń jest ZG Brzeszcze z TAURON Wydobycie – wynika z danych Wyższego Urzędu Górniczego. To również jedyna kopalnia w Polsce, w której całość ujętego metanu jest zagospodarowywana.  Jest to możliwe dzięki funkcjonującym w kopalni nowoczesnej stacji odmetanowania i dwóm instalacjom kogeneracyjnym.

– ZG Brzeszcze to jedyna kopalnia w Polsce, w której zagospodarowujemy całość wychwytywanego metanu.  Jest to możliwe m.in. dzięki pracy stacji odmetanowania i dwóch instalacji kogeneracyjnych, które uruchomiliśmy w ubiegłym roku – wyjaśnia Patryk Demski, wiceprezes zarządu ds. strategii i rozwoju TAURON Polska Energia. – Dzięki tym nowoczesnym technologiom niebezpieczny pod ziemią metan staje się produktem rynkowym – dodaje wiceprezes Demski.

Kopalnia z Brzeszcz znalazła się na czele rankingu efektywności odmetanowania za 2021 r. opublikowanego przez Wyższy Urząd Górniczy z wynikiem 57,11 proc. To najlepszy wynik spośród wszystkich polskich kopalni.

– Stawiamy na prowadzenie efektywnego odmetanowania w Zagładzie Górniczym Brzeszcze, bo bezpośrednio zwiększa to bezpieczeństwo pracujących w niej górników, a przy tym generuje korzyści ekonomiczne i środowiskowe – podkreśla Jacek Pytel, prezes zarządu TAURON Wydobycie.

Kopalnia metanowa

Kopalnia w Brzeszczach posiada jedne z najbogatszych złóż metanu w kraju. Eksploatacja węgla kamiennego przez ZG Brzeszcze prowadzona jest w warunkach wysokiego zagrożenia metanowego. Dla poprawy bezpieczeństwa kopalnia prowadzi działania polegające
na systematycznym odmetanowaniu pokładów węgla.  

Metan ze złóż węgla w ponad 50 procentach ujmowany jest przez system dołowej sieci rurociągów i stację odmetanowania na powierzchni. Pozostała część metanu odprowadzana jest przez szyby wentylacyjne.

Proces odmetanowania górotworu jest skomplikowany, ale konieczny, bo zapobiega niekontrolowanemu przedostawaniu się gazu do wyrobisk kopalni w postaci wypływu czy wręcz wyrzutu metanu i skał. W wyniku odmetanowania, część gazu zostaje ujęta
i przetransportowana na powierzchnię, gdzie wykorzystywana jest na własne potrzeby lub sprzedawana.

Prąd i ciepło z metanu

Z odmetanowania pokładów węgla w ZG Brzeszcze uzyskuje się średniorocznie ponad
80 Nm3CH4/min. Tak więc ilość energii chemicznej zawarta w gazie z odmetanowania pokładów węgla w ZG Brzeszcze  to  ponad 367 GWh rocznie. Metan pozyskiwany w tym procesie cechuje się parametrami pozwalającymi na jego efektywne wykorzystanie energetyczne.

Dwie instalacje kogeneracyjne zainstalowane przy Zakładzie Górniczym Brzeszcze w 2021 roku przetwarzają 20 mln m3 czystego metanu. Dzięki temu mogą wyprodukować nawet ponad 80 tys. MWh energii elektrycznej i 250 tys. GJ ciepła rocznie.

Ujęcie metanu i konwersja zawartej w nim energii na użyteczne formy skutecznie ogranicza emisję tego gazu do atmosfery.