TAURON konsekwentnie szuka optymalnych rozwiązań usprawniających system finansowania zapór wodnych, stanowiących kluczowy element ochrony hydrologicznej. W trakcie III Dolnośląskiego Forum Przeciwpowodziowego w Jeleniej Górze firma przedstawiła wariant rozszerzenia remontu zapory w Pilchowicach, który przyczyni się do zwiększenia przepustowości obiektu o około 30%.
TAURON systematycznie komunikuje potrzebę usprawnienia sytemu finansowania i partycypacji w kosztach utrzymania zapór wodnych, podkreślając jednocześnie, że temat wiąże się bezpośrednio z ochroną przeciwpowodziową regionu, którym zajmują się instytucje inne niż grupy energetyczne.
Utrzymanie, modernizacja i zapewnienie bezpieczeństwa kluczowych obiektów hydrotechnicznych, pełniących przede wszystkim funkcje przeciwpowodziowe, generuje znaczne obciążenia finansowe. Obecny stan prawny przenosi ciężar związany z tymi zadaniami wyłącznie na właścicieli obiektów.
Kluczową kwestią pozostaje też fakt, że niepubliczni właściciele strategicznej infrastruktury przeciwpowodziowej są wykluczeni z dostępu do krajowych i unijnych programów oraz środków publicznych przeznaczonych na ochronę przeciwpowodziową i utrzymanie infrastruktury. Środki te są dedykowane wyłącznie organom administracji publicznej.
100 mln zł na remont zapory w Pilchowicach
Dobrym przykładem dla zilustrowania wyzwania z jakim mierzą się zarządcy zapór wodnych jest realizowany przez TAURON remont obiektu w Pilchowicach. Firma przeznaczy na modernizację zapory 100 mln zł. Środki pozwolą na przeprowadzenie prac dotyczących istniejącej budowli.
Jednocześnie, korzystając z okoliczności, kiedy zapora będzie dostępna w sposób wyjątkowy, a woda w zbiorniku znacznie obniżona, TAURON wskazuje możliwość zwiększenia roli przeciwpowodziowej obiektu, poprzez zwiększenie jego przepustowości o około 30%. Te dodatkowe prace, związane bezpośrednio z ochroną przeciwpowodziową regionu, zostały wyszacowane na kolejne ok. 50 mln zł. Kluczowe pozostaje jednak pozyskanie na ten cel finansowania od instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo hydrologiczne.
Wymierne efekty rozmów
W trakcie rozumów przeprowadzonych podczas Forum uzgodniono, że TAURON w najbliższych dniach złoży do Wód Polskich wniosek o poparcie wraz z szeroką dokumentacją techniczną, w celu zabezpieczenia niezbędnych środków w Budżecie Państwa na 2026 rok.
Równolegle samorządowcy pod przewodnictwem Prezydenta Jeleniej Góry i Burmistrza Miasta Wleń przystąpią do zbierania podpisów pod listem poparcia dla tej inwestycji od lokalnych jednostek samorządu terytorialnego.
- Ochrona przed powodzią wymaga partnerstwa sektora publicznego i prywatnego. W obliczu przyspieszających zmian klimatu potrzebujemy współpracy ponad podziałami resortowymi – opartej na strategii i natychmiastowych działaniach. Jako podmiot zarządzający obiektem zidentyfikowaliśmy konkretne rozwiązanie, które zwiększy przepustowość zapory, co znacząco wpłynie na wzrost jej roli w systemie ochrony przeciwpowodziowej Dolnego Śląska. To konkretna inwestycja w odporność państwa i bezpieczeństwo obywateli – mówi Grzegorz Lot, prezes zarządu TAURON Polska Energia.
Niezależnie od pozyskania środków zewnętrznych na realizację rozszerzonego wariantu remontu, TAURON wykona prace określone w podstawowym wariancie projektu.
- TAURON podjął wiele ponadstandardowych działań w tej sprawie. Wzięliśmy na siebie przygotowanie dokumentacji dotyczącej rozszerzonego wariantu prac na zaporze, łącznie z jej przebudową, a rozpisując przetarg na remont zapory zapytaliśmy od razu o oba warianty. Dzięki temu, jeśli środki na wariant rozszerzony jednak się znajdą, nie będzie konieczności ogłaszania kolejnego przetargu - mówi Jacek Bieńkowski, dyrektor ds. Inwestycji TAURON Ekoenergia.
Dodatkowo w trakcie firma przedstawiła koncepcję powołania publicznej spółki celowej do zarządzania zaporą w Lubachowie, której prymarną funkcją jest bezpieczeństwo przeciwpowodziowe, nie wytwarzanie energii elektrycznej oraz utworzenie Pilotażowego Programu Finansowania Modernizacji Strategicznej Infrastruktury Przeciwpowodziowej w oparciu o zapory w Leśnej i Złotnikach.